Wyrok WSA w Warszawie z 16 stycznia 2008 r., VIII SA/Wa 614/2007

Art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty (…) przewiduje wyłącznie dwie formy realizacji obowiązku gminy zapewnienia uczniom niepełnosprawnym, wskazanym w przepisie, transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego gimnazjum. Pierwszą jest zapewnienie bezpośrednio przez gminę bezpłatnego transportu i opieki, a drugą, która może mieć zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy dowożenie zapewniają rodzice – zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej. Tak więc nie może ulegać najmniejszej wątpliwości, iż zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy dowożenie zapewniają rodzice. Gdy nie zapewniają, wówczas Gmina ma obowiązek zapewnić takim uczniom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, gimnazjum lub ośrodka umożliwiającego realizacje obowiązku szkolnego. (por. wyrok NSA z 14 kwietnia 2005 r. OSK 1909/2004).

Wyrok WSA w Bydgoszczy z 5 czerwca 2008 r., II SA/Bd 211/2008

Zgodnie z art. 17 ust. 3a pkt 1 ustawy o systemie oświaty obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnemu uczniowi bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewożenia go do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum. Zarówno zapewnienie bezpłatnego transportu dziecku czy uczniowi niepełnosprawnemu, jak i zwrot kosztów przejazdu w razie skorzystania przez rodziców z uprawnienia dowozu dziecka we własnym zakresie służy jedynie wówczas, gdy wybrana przez rodziców placówka jest placówką najbliższą.
Wykładania językowa przepisu art. 17 ust. 3a wskazuje, że wymienionym w nim alternatywnie obowiązkom gminy towarzyszy uprawnienie rodziców dziecka do wyboru rodzaju spoczywającego na gminie obowiązku. Jeśli nie chcą lub nie mogą zapewnić dowożenia dziecka do właściwej placówki, mogą żądać aby gmina zapewniła ich dziecku bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu. Jeśli natomiast zdecydują o dowożeniu we własnym zakresie dziecka, organ gminy nie może tego kwestionować